Wznowienie odpisów amortyzacyjnych po ulepszeniu całkowicie umorzonego środka trwałego

Dokonaliśmy ulepszenia środka trwałego całkowicie zamortyzowanego. Czy w takiej sytuacji powinniśmy wznowić jego amortyzację?

Jeżeli zaprzestano dokonywania odpisów amortyzacyjnych wobec całkowitego umorzenia środka trwałego (tj. zrównania jego wartości podlegającej amortyzacji z łączną kwotą umorzenia), a następnie dokonano ulepszenia tego środka trwałego, powodującego wzrost jego wartości podlegającej amortyzacji powyżej zera, to należy wznowić jego amortyzację. Powyższe wynika wprost z pkt 8.38 Krajowego Standardu Rachunkowości nr 11 "Środki trwałe" (KSR nr 11).

Według art. 31 ust. 1 ustawy o rachunkowości, wartość początkową stanowiącą cenę nabycia lub koszt wytworzenia środka trwałego powiększają koszty jego ulepszenia, polegającego na przebudowie, rozbudowie, modernizacji lub rekonstrukcji i powodującego, że wartość użytkowa tego środka po zakończeniu ulepszenia przewyższa posiadaną przy przyjęciu do używania wartość użytkową, mierzoną okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych przy pomocy ulepszonego środka trwałego, kosztami eksploatacji lub innymi miarami. W ustawie o rachunkowości brak jest szczególnych uregulowań dotyczących amortyzacji ulepszonych środków trwałych. Zagadnienie to zostało szerzej omówione w KSR nr 11.

Jeśli jednostka wznowi odpisy amortyzacyjne ze względu na dokonane ulepszenie, to jest zobowiązana do weryfikacji okresu dalszego użytkowania środka trwałego oraz wartości istotnej pozostałości środka trwałego, a tym samym weryfikacji stopy i stawki amortyzacji. Należy pamiętać, że wznowienie odpisów amortyzacyjnych następuje w miesiącu udokumentowanego zakończenia ulepszenia środka trwałego lub w miesiącu następnym (por. pkt 8.39-8.40 KSR nr 11). Do ustalenia nowej rocznej stawki amortyzacyjnej można wykorzystać następujący wzór:

Krajowe Standardy Rachunkowości,
w tym KSR nr 11, dostępne są
w serwisie www.przepisy.gofin.pl

S = (Wn × 100) : (Wp × Es)

S - nowa roczna stawka amortyzacyjna

Wn - nieumorzona część wartości początkowej środka trwałego

Wp - wartość początkowa środka trwałego

Es - przewidywany okres używania środka trwałego w latach

Przykład

W marcu 2020 r. jednostka dokonała ulepszenia maszyny produkcyjnej, będącej jej środkiem trwałym. Wartość początkowa maszyny wynosiła: 84.000 zł. Środek trwały jest całkowicie zamortyzowany. Wartość ulepszenia wyniosła: 20.000 zł. Przewidywany dalszy okres używania środka trwałego wynosi 2 lata. Środek trwały był amortyzowany metodą liniową, a stopa amortyzacji wynosiła 14%. Od kwietnia 2020 r. jednostka rozpoczęła naliczanie odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej powiększonej o nakłady na ulepszenie, która wynosi: 104.000 zł (tj. 84.000 zł + 20.000 zł). W celu ustalenia odpisów amortyzacyjnych jednostka dokonała następujących obliczeń:

1) wartość początkowa środka trwałego po ulepszeniu (Wp): 84.000 zł + 20.000 zł = 104.000 zł,

2) przewidywany dalszy okres używania środka trwałego (Es): 2 lata,

3) nieumorzona część wartości początkowej na dzień oddania ulepszenia do używania (Wn): 20.000 zł,

4) nowa roczna stawka amortyzacyjna: (20.000 zł × 100) : (104.000 zł × 2 lata) = 9,62%,

5) roczna kwota odpisów amortyzacyjnych: 104.000 zł × 9,62% = 10.004,80 zł,

6) miesięczna kwota odpisów amortyzacyjnych: 10.004,80 zł : 12 m-cy = 833,73 zł.

Jednostka odpisów amortyzacyjnych dokonywać będzie jeszcze przez 2 lata, przy czym ostatni odpis wyniesie: 20.000 zł - (23 m-ce x 833,73 zł) = 824,21 zł.