Gazeta Podatkowa nr 59 (1100) z dnia 24.07.2014

Ustalanie różnic kursowych na rachunku walutowym

Prowadzę księgę podatkową. Mam rachunek walutowy, który zasilany jest przede wszystkim walutą zakupioną w banku, w którym posiadam konto. Z tego rachunku reguluję zobowiązania. Bardzo często ma miejsce taka sytuacja, że w tym samym dniu jest zakup waluty i od razu zapłata tą walutą zobowiązania. Czy w związku z tym mogę zapłatę wycenić po kursie po jakim zakupiłam walutę w banku?

NIE. W celu przeliczenia na złote rozchodu waluty z rachunku walutowego w związku z dokonywaniem płatności za zobowiązanie należy przyjąć średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wypływu waluty.

Podatnicy dokonujący zapłaty za zobowiązanie wyrażone w walutach obcych z rachunku walutowego ustalają różnice kursowe dwukrotnie:

• od kwoty regulowanego zobowiązania - jeśli kurs po jakim wyceniono powstałe zobowiązanie różni się od kursu z dnia jego uregulowania,
   
• od własnych środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku walutowym - jeśli kurs, po jakim przeliczono rozchód waluty w związku z dokonywaniem płatności za zobowiązanie wyrażone w walucie obcej różni się od kursu, po jakim waluta wpłynęła na rachunek walutowy.

Przy dokonywaniu operacji na rachunku walutowym mogą powstać różnice kursowe, o których mowa w art. 24c ust. 2 pkt 3 oraz ust. 3 pkt 3 ustawy o pdof (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.). Z przepisów tych wynika, że dodatnie (ujemne) różnice kursowe powstają, jeżeli wartość otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest niższa (wyższa) od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.

Stosownie do art. 24c ust. 4 ustawy o pdof, na potrzeby ustalenia różnic kursowych uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. Natomiast w pozostałych przypadkach, a także w sytuacji gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

W sytuacji opisanej w pytaniu podatnik zasila firmowy rachunek walutowy walutą zakupioną bezpośrednio w banku. W takim przypadku do wyceny zakupionej w banku waluty przyjmuje się kurs faktycznie zastosowany, jakim jest kurs bankowy z dnia dokonania zakupu.

Jeśli następnie zakupioną walutą podatnik reguluje z rachunku walutowego swoje zobowiązania, nie jest możliwe uwzględnienie kursu faktycznie zastosowanego. W przypadku zapłaty zobowiązania z rachunku walutowego podatnik nie odsprzedaje waluty. W związku z tym do przeliczenia transakcji wypływu waluty z rachunku walutowego w związku z regulowaniem zobowiązania należy przyjąć średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień rozchodu waluty.

Aby można było bowiem uwzględnić kurs faktycznie zastosowany, musi dojść do rzeczywistego nabycia lub sprzedaży waluty.

Trzeba zwrócić uwagę, że bez znaczenia jest fakt, iż rozchód waluty z rachunku walutowego nastąpił w tym samym dniu co jej zakup w banku i wpływ na rachunek walutowy. W takim przypadku do wyceny rozchodu waluty z rachunku - w związku z regulowaniem zobowiązań - należy przyjmować średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania zapłaty. Potwierdzają to również organy podatkowe, m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 20 grudnia 2013 r., nr IBPBI/2/423-1248/13/CzP. Wprawdzie interpretacja ta dotyczyła podatnika podatku dochodowego od osób prawnych, ale argumenty w niej zawarte mogą odnosić się także do podatników podatku dochodowego od osób fizycznych.

Podatnik, który prowadzi księgę podatkową, różnice kursowe dodatnie, stanowiące przychody podatkowe, wpisuje w kolumnie 8 "Pozostałe przychody". Jeśli powstałe różnice kursowe są różnicami ujemnymi, wówczas jako koszty uzyskania przychodów ujmuje je w księdze w kolumnie 13 "Pozostałe wydatki". Bez względu na metodę prowadzenia księgi (memoriałowa lub uproszczona) różnice kursowe ewidencjonuje się pod datą ich zrealizowania.