Jak ryczałtowcy ustalają i rozliczają różnice kursowe?

Zasady rozliczania podatku dochodowego w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych przez osoby osiągające przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej określa ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2019 r. poz. 43 ze zm.), zwana dalej ustawą o zryczałtowanym podatku dochodowym. Niekiedy jednak podatnicy muszą się posiłkować regulacjami z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do których stosowania odsyła ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym. Takie odesłanie zawiera art. 6 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Stanowi on, że opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają m.in. przychody osób fizycznych z pozarolniczej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 14 updof. W ust. 2 tego przepisu zawarty jest przykładowy katalog przychodów, które są uważane za przychody z działalności gospodarczej. Wśród nich są wymienione różnice kursowe (art. 14 ust. 2 pkt 3 updof).

Przy ustalania różnic kursowych przez ryczałtowca odpowiednie zastosowanie znajduje art. 24c updof (art. 6 ust. 1c ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym). Przepis ten określa w szczególności zdarzenia związane z uzyskaniem przychodów należnych i poniesieniem kosztów uzyskania przychodów, w odniesieniu do których ustala się różnice kursowe. Przy czym ze względu na to, że przy rozliczaniu ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie występują koszty uzyskania, podatnicy opłacający podatek dochodowy w tej formie w swoich rozliczeniach uwzględniają jedynie różnice kursowe związane z uzyskanym przychodem należnym. Te zaś mogą być dodatnie lub ujemne. Z art. 24c ust. 1 updof wynika, że różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe. W związku z tym, że u ryczałtowców koszty te nie występują, w art. 6 ust. 1c ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym przyjęto, że ujemne różnice kursowe zmniejszają przychody uzyskane w roku podatkowym, w którym powstały te różnice.

Zwróć uwagę!

Ryczałtowcy ustalają różnice kursowe związane z uzyskanymi przychodami. Gdy różnice te są dodatnie, o ich wartość zwiększa się przychody, a gdy są ujemne - o ich wartość pomniejsza się przychody.

Dodatnie różnice kursowe powstają, gdy wartość przychodu należnego jest niższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, a ujemne różnice kursowe powstają, gdy wartość przychodu należnego jest wyższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania. W celu ustalenia różnic kursowych konieczne jest przy tym przeliczenie:

przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej na złote - według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu,
przychodu faktycznie otrzymanego - według faktycznie zastosowanego kursu waluty z dnia jego otrzymania.

Dla przychodów z tytułu różnic kursowych w art. 12 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym nie została określona odrębna stawka ryczałtu. Zatem należy do nich stosować tę stawkę podatku, jaka jest właściwa dla przychodów z działalności gospodarczej, w związku z którymi różnice kursowe powstały. Również w ewidencji przychodów różnice kursowe powinny być wpisane do tej kolumny, co przychód stanowiący postawę ich ustalenia.

Przykład

Podatnik w tytułu działalności usługowej (przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności poniżej 2 ton) opłaca ryczałt według stawki 8,5%, a z działalności wytwórczej - według stawki 5,5%.

20 września 2019 r. sprzedał klientowi z Niemiec partię wyrobów i przewiózł te wyroby do klienta. Wystawił też fakturę, na której wyszczególnił przychód za wykonanie usługi transportowej o wartości 250 euro oraz przychód ze sprzedaży wyrobów o wartości 1.500 euro.

Do przeliczenia na złote uzyskanego przychodu podatnik zastosował średni kurs euro z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu, tj. z 19 września br., który wynosił 4,32 zł za 1 euro (kurs przykładowy).

Na dzień 20 września br., podatnik ustalił przychód należny i wpisał do ewidencji przychodów:

w kolumnie 7 "Kwota przychodu opodatkowana według stawki 8,5%" kwotę 1.080 zł (250 euro x 4,32 zł/euro),
w kolumnie 8 "Kwota przychodu opodatkowana według stawki 5,5%" kwotę 6.480 zł (1.500 euro x 4,32 zł/euro).

Zakładamy, że kwotę należności 1.750 euro podatnik otrzyma od kontrahenta 27 września br. - przelewem na rachunek bankowy, a kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień otrzymania należności, tj. z 26 września br., wyniesie 4,35 zł za 1 euro (kurs przykładowy).

27 września br. podatnik ustali różnice kursowe dotyczące:

wykonanej usługi (250 euro x 4,35 zł/euro) - (250 euro x 4,32 zł/euro) = 7,50 zł (dodatnia różnica kursowa),
sprzedanych wyrobów (1.500 euro x 4,35 zł/euro) - (1.500 euro x 4,32 zł/euro) = 45 zł (dodatnia różnica kursowa).

Tego samego dnia wartość tych różnic wpisze do ewidencji przychodów, odpowiednio w kolumnie 7 - kwotę 7,50 zł i w kolumnie 8 - 45 zł.