Przegląd Podatku Dochodowego nr 12 (372) z dnia 20.06.2014

Jak liczyć różnice kursowe od operacji na rachunku walutowym?

Z rachunku walutowego spółka reguluje swoje zobowiązania wyrażone w euro po uprzednim zakupie dewiz w banku, w którym posiada ten rachunek. Często operacje zapłaty zobowiązania i zakupu waluty są realizowane tego samego dnia. Spółka stosuje podatkową metodę rozliczania różnic kursowych. Czy do wyceny rozchodu waluty z rachunku walutowego (w związku z zapłatą zobowiązania) powinna przyjąć kurs, po którym zakupiła walutę w banku?

Nie. Do wyceny rozchodu waluty z rachunku walutowego (na potrzeby zapłaty zobowiązania) spółka powinna przyjąć średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień zapłaty.

W związku z wpływem i wypływem waluty obcej z rachunku walutowego mogą powstać różnice kursowe określone w art. 24c ust. 2 pkt 3 i ust. 3 pkt 3 updof oraz art. 15a ust. 2 pkt 3 i ust. 3 pkt 3 updop.

Stosownie do art. 24c ust. 2 pkt 3 updof i art. 15a ust. 2 pkt 3 updop, dodatnie różnice kursowe powstają, jeśli wartość otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest niższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni. Natomiast w myśl art. 24c ust. 3 pkt 3 updof i art. 15a ust. 3 pkt 3 updop, ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest wyższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.

Zgodnie z dyspozycją art. 24c ust. 4 updof i art. 15a ust. 4 updop, przy obliczaniu różnic kursowych, uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

W przedstawionej sytuacji spółka kupuje walutę obcą w banku i waluta ta wpływa na rachunek walutowy. Mając na uwadze art. 24c ust. 4 updof i art. 15a ust. 4 updop, do wyceny wpływu tej waluty należy przyjąć kurs bankowy, który był faktycznie zastosowany jako przelicznik do ustalenia, jaką kwotę w złotówkach spółka zapłaciła za nabyte przez nią euro. Natomiast w przypadku rozchodu waluty z rachunku walutowego kurs faktycznie zastosowany należałoby zastosować, gdyby rozchód waluty wiązał się z jej faktyczną wymianą, np. gdyby bank dokonał przewalutowania euro wypływającego z rachunku walutowego na złote i zobowiązanie wobec kontrahenta byłoby regulowane w złotych. Tymczasem w omawianym przypadku rozchód waluty nie wiąże się z jej faktyczną wymianą. Wobec tego do wyceny rozchodu waluty obcej z rachunku walutowego (w związku z zapłatą zobowiązania) spółka powinna przyjąć średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień rozchodu tej waluty.

Organy podatkowe w interpretacjach indywidualnych potwierdzają, że w sytuacji kiedy zakup waluty w banku i wpływ tej waluty na rachunek bankowy, a także jej wypływ z tego rachunku (w związku z regulowaniem zobowiązań) mają miejsce w tym samym dniu, do wyceny rozchodu waluty z rachunku należy zastosować kurs średni NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień zapłaty. Przykładem są interpretacje indywidualne: Dyrektora Izby Skarbowej Katowicach z 20 grudnia 2013 r., nr IBPBI/2/423-1248/13/CzP oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 4 kwietnia 2013 r., nr ILPB4/423-3/13-2/DS.

Na podstawie art. 24c ust. 8 updof i art. 15a ust. 8 updop, podatnik wyznacza kolejność wyceny wypływających z rachunku walutowego środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej, według jednej z metod stosowanych w rachunkowości, której nie może zmieniać w trakcie roku podatkowego. Do metod tych należy metoda: FIFO, LIFO oraz kursów średnioważonych. Wymienione metody przyjmuje się do wyznaczenia kolejności wyceny środków pieniężnych, które wypływają z rachunku walutowego.