A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 33 (1076) z dnia 20.11.2020

Roczna korekta VAT od wydatków na samochód osobowy

Samochód osobowy wykorzystujemy do działalności opodatkowanej i zwolnionej z VAT. Od wydatków na ten samochód odliczamy VAT, stosując tzw. wskaźnik proporcji i dodatkowo limit 50% (nie prowadziliśmy ewidencji przebiegu pojazdu). W trakcie roku zmieniliśmy przeznaczenie tego samochodu wyłącznie na cele firmowe (obecnie prowadzimy do niego ewidencję przebiegu pojazdu). Nadal jednak pojazd ten służy czynnościom opodatkowanym i zwolnionym z VAT. Nie dokonaliśmy jednak korekty VAT w związku ze zmianą przeznaczenia pojazdu. Jak w takim przypadku będzie należało dokonać rocznej korekty VAT?

Korekty rocznej podatnik powinien dokonać odnosząc się jedynie do tej części VAT, którą odliczył w ramach limitu 50%.

Odliczanie VAT od wydatków na samochód osobowy, gdy podatnik wykonuje czynności mieszane

Jeżeli podatnik ponosi wydatki związane z czynnościami opodatkowanymi i zwolnionymi z VAT (tj. czynnościami mieszanymi), a wydatku nie da się przypisać tylko do jednego rodzaju czynności, do odliczania VAT stosuje tzw. wskaźnik proporcji. W konsekwencji podatnik odlicza VAT jedynie w części, w jakiej wydatek można przypisać do czynności opodatkowanych.

Dodatkowo, jeżeli wydatek dotyczy pojazdu samochodowego (np. samochodu osobowego), zastosowanie znajdzie jeszcze art. 86a ustawy o VAT. Z tego przepisu wynika, że od wydatków na taki pojazd podatnik może - co do zasady - odliczać tylko 50% kwoty VAT. Przyjmuje się bowiem, że pojazd może służyć zarówno celom firmowym, jak i prywatnym (tzw. celom mieszanym). Pełne odliczenie możliwe jest jedynie po spełnieniu pewnych warunków (głównie - konieczne jest prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu).

Jeżeli pojazd samochodowy podatnik wykorzystuje w działalności opodatkowanej i zwolnionej z VAT i dodatkowo służy on celom mieszanym, konieczne jest stosowanie dwóch ograniczeń w odliczaniu VAT (tj. wskaźnika proporcji i limitu 50%).

Przykład 1

Podatnik kupił w 2020 r. samochód osobowy za 100.000 zł plus VAT 23.000 zł. Nie prowadzi do niego ewidencji przebiegu pojazdu (pojazd służy celom mieszanym). W działalności samochód ten wykorzystywany jest do działalności opodatkowanej i zwolnionej z VAT. Do odliczania VAT podatnik stosuje wskaźnik proporcji w wysokości 80%. Od zakupu tego pojazdu podatnik mógł więc odliczyć: 23.000 zł × 80% × 50% = 9.200 zł.

Zmiana przeznaczenia pojazdu

Jeżeli podatnik używał samochodu do celów mieszanych (firmowych i prywatnych), a zmienił jego przeznaczenie (w ciągu 60 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym go nabył) i wykorzystuje go wyłącznie do celów firmowych, może "odzyskać" część VAT nieodliczonego od jego zakupu (w ramach limitu 50%). Wynika to z art. 90b ustawy o VAT. Zaznaczamy, że w omawianej sytuacji dokonanie korekty jest prawem, a nie obowiązkiem podatnika. Podatnik może więc takiej korekty nie dokonywać (jak zrobił to Czytelnik).

Roczna korekta VAT

Podatnik, który odlicza VAT wskaźnikiem proporcji, w trakcie roku stosuje wskaźnik wstępny (ustalony na podstawie obrotów z roku ubiegłego), a po zakończeniu roku ustala wskaźnik rzeczywisty (na podstawie rzeczywistych obrotów z danego roku) i dokonuje korekty VAT. Takiej korekty dokonuje się w stosunku do składników majątku będących w tzw. okresie korekty. Okres ten dla środków trwałych (także samochodów) o wartości początkowej przekraczającej 15.000 zł wynosi 5 lat (dla nieruchomości - 10 lat). Natomiast w stosunku do środków trwałych o niższej wartości stosuje się roczny okres korekty.

Ponieważ podatnik przy odliczaniu VAT zastosował także limit 50% i nie dokonał korekty w związku ze zmianą przeznaczenia samochodu, w naszej ocenie - na potrzeby korekty rocznej - powinien przyjąć, że samochód nadal służy celom mieszanym. Korektą nie można bowiem "objąć" tej części VAT, której podatnik nie odliczył (w ramach limitu 50%).

Przykład 2

Przyjmujemy dane z przykładu 1 i dodatkowo zakładamy, że rzeczywisty wskaźnik proporcji za 2020 r. (ustalony po zakończeniu roku) wyniesie u podatnika 60%. Roczna korekta VAT ("in minus") wyniesie:

(23.000 zł × 80% - 23.000 zł × 60%) × 50% : 5 (korekta 5-letnia) = 460 zł.