Gazeta Podatkowa nr 100 (1454) z dnia 14.12.2017

Obniżone odsetki za zwłokę od składek ubezpieczeniowych i podatków

Prowadzę działalność gospodarczą. Zdarza się, że koryguję deklaracje podatkowe i dokumenty rozliczeniowe ZUS, w wyniku czego muszę dopłacać podatek lub składki na ubezpieczenia społeczne. Czy w takich przypadkach mogę naliczać obniżone odsetki za zwłokę?

Obniżone odsetki za zwłokę stanowią premię za wpłatę zaległości podatkowej ujawnionej w wyniku autokorekty deklaracji. Nie stosuje się ich w przypadku regulowania zaległości składkowej wynikającej ze złożonej korekty dokumentów rozliczeniowych.

Kalkulatory odsetkowe dostępne są w serwisie www.kalkulatory.gofin.pl.

Funkcjonują dwie preferencyjne stawki odsetek od zaległości podatkowych - 75% i 50% stawki podstawowej. Odsetki za zwłokę nalicza się według stawki wynoszącej 75% stawki podstawowej (obecnie 6%) w przypadku wpłaty zaległości podatkowej powstałej do 31 grudnia 2015 r. Stawkę stanowiącą 50% stawki podstawowej (obecnie 4%) stosuje się do zaległości podatkowej powstałej od 1 stycznia 2016 r. Wynika tak z art. 19 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1649 ze zm.) i art. 56a Ordynacji podatkowej (Dz. U. z 2017 r. poz. 201 ze zm.).

Obniżone odsetki za zwłokę ustala się według stawki wynoszącej 75% stawki podstawowej, jeżeli zaległość podatkowa zostanie ujawniona w wyniku prawnie skutecznej korekty deklaracji, a cały dług będzie uiszczony w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty. Do deklaracji korygującej nie trzeba jednak dołączać uzasadnienia przyczyn naniesienia poprawek (takie wyjaśnienie było wymagane do końca 2015 r.). Obniżone odsetki za zwłokę, naliczone według stawki wynoszącej 50% stawki podstawowej, stosuje się w przypadku, gdy zaległość podatkowa zostanie ujawniona w wyniku korekty rozliczenia dokonanej w ciągu 6 miesięcy od dnia upływu terminu złożenia deklaracji. Dług trzeba uregulować w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty.

Obniżonych odsetek podatkowych nie nalicza się, jeżeli korekta rozliczenia jest składana po otrzymaniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej lub zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a jeżeli nie wysyła się zawiadomienia - po zakończeniu kontroli podatkowej. Taka preferencja nie przysługuje także w przypadku zapłaty zaległości podatkowej ujawnionej po korekcie dokonanej w wyniku (na skutek) czynności sprawdzających.

Płatnik nie może natomiast skorzystać z obniżonych odsetek za zwłokę wpłacając nieterminowo zaległość z tytułu składek ubezpieczeniowych do ZUS. Od 13 czerwca 2017 r. płatnicy składek utracili bowiem możliwość korzystania z obniżonej stawki odsetek za zwłokę w przypadku wpłacania zaległości składkowej wynikającej ze złożonej korekty dokumentów rozliczeniowych. Stosowanie obniżonej stawki odsetek za zwłokę zlikwidowała ustawa o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2017 r. poz. 1027), która zmieniła m.in. art. 23 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778). Zgodnie z obecnym brzmieniem tego przepisu, od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie - Ordynacja podatkowa z wyłączeniem art. 56a, który to reguluje zasady stosowania obniżonej stawki odsetek za zwłokę.

W przypadku odsetek od zaległości z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne obowiązuje zasada, że nie wpłaca się odsetek, których wysokość nie przekracza 6,60 zł. Tak wynika z art. 23 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Regułę tę należy także stosować do opłacanych po terminie składek na Fundusz Pracy, FGŚP i FEP oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne. Natomiast przy wpłacie zaległości podatkowej, stosowana jest zasada, że odsetek za zwłokę nie wpłaca się, gdy ich kwota nie przekracza trzykrotności opłaty pobieranej przez Pocztę Polską S.A. za traktowanie przesyłki listowej jako poleconej. Zwolnienie to dotyczy wartości odsetek przed zaokrągleniem do pełnych złotych, czyli ustalonej z dokładnością co do groszy. Obecnie opłata pocztowa za traktowanie przesyłki listowej jako poleconej wynosi 2,90 zł. Kwota odsetek za zwłokę wyliczona z dokładnością co do groszy nie może więc przekraczać 8,70 zł (3 × 2,90 zł). Zasada ta ma zastosowanie niezależnie od tego, jaką stawkę odsetkową (podstawową, obniżoną czy podwyższoną) zastosowano do wyliczeń.