Obliczanie wysokości dodatków za pracę nadliczbową

Jak obliczać wysokość dodatku za pracę nadliczbową przy różnych składnikach wynagrodzenia?

Podstawą obliczenia dodatków za pracę nadliczbową jest wynagrodzenie godzinowe lub miesięczne, a tylko gdy ono nie występuje - 60% wynagrodzenia.

Wysokość dodatków z tytułu pracy nadliczbowej została określona w art. 151¹ § 1 i 2 K.p. i wynosi:

• 100% wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych z przekroczenia dobowego przypadających w nocy, w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy oraz w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, a ponadto za każdą godzinę przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym (tzw. przekroczenia średniotygodniowe), chyba że nastąpiło to w wyniku pracy w godzinach nadliczbowych, za które pracownikowi przysługuje prawo do dodatku z przekroczenia dobowego,
   
• 50% wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych z przekroczenia dobowego przypadających w każdym innym dniu w porze dziennej.

Jeżeli chodzi o technikę obliczeń, to w pierwszym przypadku stawkę miesięczną należy podzielić przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu, natomiast w drugim - wynagrodzenie ustalone według zasad urlopowych (obniżone do 60%) dzieli się przez liczbę godzin przepracowanych przez pracownika w okresie, z którego ustalono to wynagrodzenie. Tak wynika z przepisu § 4 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia o wynagrodzeniu.

Pracownik jest wynagradzany stawką miesięczną w wysokości 1.900 zł. W maju br. wykonywał pracę nadliczbową z przekroczenia normy dobowej, za którą przysługują 100% dodatki do wynagrodzenia. Wymiar czasu pracy w tym miesiącu wynosił 160 godzin.

Dodatek za 1 godzinę tej pracy wynosi 11,88 zł (1.900 zł : 160 godz.).

Pracownik jest wynagradzany według stawek akordowych, a ponadto otrzymuje premię miesięczną. W maju 2013 r. pracował w godzinach nadliczbowych z przekroczenia normy dobowej w zwykłym dniu roboczym w porze dziennej. W poprzednich 3 miesiącach uzyskał łącznie z tytułu wynagrodzenia za pracę 9.821 zł przy 496 godzinach pracy.

Stawka dodatku za jedną godzinę nadliczbową wyniosła 5,94 zł, według wyliczenia: 9.821 zł x 60% = 5.892,60 zł; 5.892,60 zł : 496 godz. = 11,88 zł; 11,88 zł x 50% = 5,94 zł.

Przy obliczaniu dodatku za godziny nadliczbowe z przekroczenia przeciętnej normy tygodniowej w okresie rozliczeniowym dłuższym niż miesiąc, w celu jego obliczenia ze stałej stawki miesięcznej należy tę stawkę podzielić przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w ostatnim miesiącu okresu (por. stanowisko MPiPS, pismo znak: DPR-III-079-475/ZN/08).

Pracownik zatrudniony w 4-miesięcznym okresie rozliczeniowym w organizacji od poniedziałku do piątku, jest wynagradzany stawką miesięczną w wysokości 3.000 zł, a ponadto otrzymuje 18% dodatek stażowy oraz zmienną premię zadaniową. Z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy pracował w sobotę 8 czerwca 2013 r. Natomiast w następnym dniu uległ wypadkowi komunikacyjnemu, przez co stał się niezdolny do pracy i niezdolność potrwa kilka miesięcy. W tej sytuacji na koniec sierpnia 2013 r. (po zamknięciu okresu rozliczeniowego) wystąpią nadgodziny średniotygodniowe.

Pracodawca będzie zobowiązany wypłacić za każdą z tych godzin dodatek w wysokości 17,86 zł, co wynika z wyliczenia:

• wymiar czasu pracy w sierpniu: 40 godz. x 4 tyg. + 8 godz. x 2 dni - 8 godz. x 1 święto = 168 godz.,
   
• stawka dodatku: 3.000 zł : 168 godz. = 17,86 zł.

Dodatkowe składniki wynagrodzenia nie wchodzą do podstawy stawki dodatku.