Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 16 (322) z dnia 10.08.2012

Rozliczenie składkowo-podatkowe zwrotu kosztów podróży członka rady nadzorczej

Członek rady nadzorczej obok wynagrodzenia za udział w posiedzeniach rady w wysokości przekraczającej 200 zł otrzymuje także zwrot kosztów podróży. Czy kwota zwrotu tych kosztów podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne? Jeśli tak, to jak dokonywać rozliczeń składkowo-podatkowych?

Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne członka rady nadzorczej stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych otrzymywany z tytułu pełnionej funkcji (art. 81 ust. 8 pkt 12 ustawy zdrowotnej). Ustawa zdrowotna nie zawiera żadnych zwolnień przedmiotowych, co oznacza, że od wszystkich przychodów jakie uzyskuje członek rady nadzorczej istnieje obowiązek naliczania składki zdrowotnej. W konsekwencji do podstawy wymiaru składki zdrowotnej należy wliczyć także zwrot należności z tytułu podróży.

W opisanym przypadku od przychodów członka rady nadzorczej należy pobrać zaliczkę na podatek dochodowy. Ustala się ją w wysokości 18% od uzyskanego przez członka rady nadzorczej świadczenia pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów (obecnie w wysokości 111,25 zł). Obliczoną w ten sposób zaliczkę na podatek dochodowy zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, z tym że w wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy wymiaru tej składki. Pisaliśmy na ten temat w UiPP nr 15/2012, str. 8-11.

Zwracamy uwagę! Odliczeniu od zaliczki na podatek dochodowy nie podlega składka zdrowotna, której podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy o pdof oraz składka, której podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku (art. 27b ust. 1 ustawy o pdof).

Kwota zwrotu kosztów podróży członkowi rady nadzorczej może być zwolniona od podatku dochodowego. Stosownie bowiem do art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy o pdof nie podlegają opodatkowaniu diety i inne należności za czas podróży osoby niebędącej pracownikiem - do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju. Przy czym z art. 21 ust. 13 ustawy o pdof wynika, że powołany przepis stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione:

• w celu osiągnięcia przychodów lub
   
• w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów odrębnych ustaw, lub
   
• przez organy (urzędy) władzy lub administracji państwowej albo samorządowej oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane, lub
   
• przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, w związku z wykonywaniem tych funkcji.

Czy w takiej sytuacji zastosowanie znajduje przepis art. 83 ust. 2 ustawy zdrowotnej? Z jego brzmienia wynika bowiem, że w przypadku nieobliczania zaliczki na podatek dochodowy, od przychodów stanowiących podstawę wymiaru składki zdrowotnej, zgodnie z przepisami ustawy o pdof obliczoną składkę obniża się do 0 zł. Czy więc składkę zdrowotną należy obniżyć do 0 zł, gdy jej podstawę stanowi kwota zwrotu należności z tytułu podróży członka rady nadzorczej zwolniona z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) i ust. 13 ustawy o pdof?

W tej sprawie nasza Redakcja zwróciła się o zajęcie stanowiska do ZUS.

W dniu 27 czerwca 2012 r. otrzymaliśmy odpowiedź, w której czytamy, że: "Zgodnie z art. 83 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w przypadku gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczana przez płatnika, o którym mowa w art. 85 ust. 1-13, zgodnie z przepisami art. 79 i 81 jest wyższa od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych obliczanej przez tego płatnika zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (…), składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości tej zaliczki. Natomiast jak stanowi ustęp 2 tego artykułu, w przypadku nieobliczania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych przez płatnika, od przychodów stanowiących podstawę wymiaru składki, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości 0 zł.

Mając na uwadze to, że art. 83 ust. 1 swym zakresem podmiotowym obejmuje wyłącznie płatników, o których mowa w art. 85 ust. 1-13, należałoby uznać, że art. 83 ust. 2 nie może mieć zastosowania do płatników za członków rad nadzorczych, gdyż do nich odnosi się art. 85 ust. 16. Mając jednakże na uwadze mogące wystąpić w tym zakresie wątpliwości interpretacyjne, Zakład wystąpił o potwierdzenie powyższego stanowiska do Ministerstwa Zdrowia. (…).". W kolejnym piśmie z dnia 16 lipca 2012 r. ZUS poinformował, że: "(…) Ministerstwo Zdrowia potwierdziło interpretację przepisów w tym zakresie zaprezentowaną przez Departament. Tak więc, art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (…) nie znajduje zastosowania do członków rad nadzorczych, co oznacza, że od każdego przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych otrzymywanego z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest należna.".

W lipcu 2012 r. członek rady nadzorczej uczestniczył w posiedzeniu rady i z tego tytułu przysługiwało mu wynagrodzenie w kwocie 500 zł. W tym też miesiącu otrzymał zwrot kosztów podróży w wysokości 120 zł (korzystający ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b i ust. 13 ustawy o pdof).

Rozliczenie składkowo-podatkowe przedstawia się następująco: