Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 1 (331) z dnia 1.01.2013

Wydłużenie ochrony przedemerytalnej

Zatrudniamy kilku mężczyzn urodzonych w latach 1950-1951. Czy wobec podwyższenia od 1 stycznia br. wieku emerytalnego długość okresu ochronnego tych pracowników przekracza 4 lata? Nasza wątpliwość wynika z faktu, że regulujący tę kwestię art. 39 K.p. nie został znowelizowany.

Pracowników, o których mowa w pytaniu, obowiązuje dłuższy niż 4-letni okres ochronny, co jest następstwem regulacji zawartej w art. 18 ustawy z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach... (Dz. U. poz. 637), dalej noweli. Zgodnie z powołaną normą pracownicy, którzy w dniu 1 stycznia 2013 r. korzystają na podstawie art. 39 K.p. z ochrony zatrudnienia lub osoby, które mogłyby być tą ochroną objęte, jeżeli w tym dniu pozostawałyby w stosunku pracy - są objęci tą ochroną przez czas do osiągnięcia wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1a i 1b oraz art. 27 ust. 2 i 3 ustawy emerytalnej. Ponadto w sytuacji gdy przepisy prawa pracy powołują się na art. 39 K.p., do pracowników objętych ochroną w dniu wejścia w życie noweli stosuje się ten przepis, uwzględniając ww. okres ochronny stosunku pracy.

Generalnie, zgodnie z niezmienionym art. 39 K.p., pracownik podlega ochronie przed wypowiedzeniem stosunku pracy w okresie 4 lat przed osiągnięciem wieku, w którym może przejść na emeryturę. Do końca ubiegłego roku powszechny wiek emerytalny wynosił 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Od 1 stycznia 2013 r. wiek ten ulega stopniowemu podwyższeniu o 1 miesiąc co 3 miesiące, aż docelowo wyniesie 67 lat.

Osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura ustalana na nowych zasadach określonych w art. 24-26a ustawy emerytalnej. Jedynym warunkiem jej przyznania jest osiągnięcie wieku emerytalnego. Wobec pracowników, dla których nabycie prawa do emerytury zależy tylko od wymaganego wieku przestaje mieć znaczenie drugi z warunków, o którym mowa w art. 39 K.p., tj. okres zatrudnienia. Zatem także ochrona przedemerytalna tych pracowników jest uzależniona wyłącznie od ich wieku. Tak też wynika ze stanowiska Głównego Inspektoratu Pracy z dnia 27 maja 2010 r. (znak: GPP-426-4560-32-1/10/PE/RP).

Do 31 grudnia 2012 r. ochroną przed wypowiedzeniem były objęte pracownice między 56 a 60 rokiem życia i pracownicy pomiędzy 61 a 65 rokiem życia. Po wejściu w życie noweli docelowo ochroną będą objęte osoby w wieku od 63 do 67 lat, czyli ochrona będzie trwała nadal przez 4 lata. Jednak pracownicy, którzy w dniu 1 stycznia br. korzystają z ochrony przedemerytalnej (lub osoby, które mogłyby być nią objęte, jeżeli w tym dniu pozostawałyby w stosunku pracy) - są objęci tą ochroną przez czas do osiągnięcia "nowego" wieku emerytalnego, co może potrwać dłużej niż 4 lata.

Pracownik urodzony 5 maja 1950 r. podlega ochronie przedemerytalnej od 5 maja 2011 r. Zatem w dniu wejścia noweli w życie był objęty ochroną przedemerytalną i będzie nią objęty aż do osiągnięcia nowego wieku emerytalnego. Wiek emerytalny tej osoby według nowych zasad wynosi 65 lat i 10 miesięcy i zostanie osiągnięty 5 marca 2016 r. Okres ochronny w tym przypadku zostaje wydłużony o 10 miesięcy.

Pracownica urodzona 31 grudnia 1956 r. w dniu 31 grudnia 2012 r. ukończyła 56 lat. Na dzień 1 stycznia 2013 r. jest ona objęta ochroną przedemerytalną. Wiek emerytalny tej osoby według nowych przepisów wynosi 61 lat i 4 m-ce. Okres ochronny będzie więc trwał 5 lat i 4 m-ce.

Poniżej przypominamy w formie tabeli wykaz osób, które obowiązują dłuższe okresy ochronne.

Naszym zdaniem dłuższa ochrona dotyczy także kobiet urodzonych 1 stycznia 1957 r. i mężczyzn urodzonych 1 stycznia 1952 r., co wynika z faktu, iż w dniu 1 stycznia 2013 r. weszli w wiek przedemerytalny na podstawie dotychczasowych przepisów.