Podatnik może wybrać sposób amortyzacji środka trwałego

Amortyzacja metodą liniową to odpisy amortyzacyjne od stałej podstawy i według tej samej stawki. Generalnie jest to stawka określona w Wykazie stawek amortyzacyjnych (art. 22i updof oraz art. 16i updop). Przy czym stawka ta może być podwyższana lub obniżana, jeżeli wystąpią ku temu przesłanki, o których mowa w art. 22i updof i art. 16i updop albo też stawka amortyzacyjna może być ustalona indywidualnie, jeżeli wystąpią okoliczności, o których mowa w art. 22j updof i art. 16j updop.

Amortyzację rozpoczyna się pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek trwały wprowadzono do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a kończy w miesiącu, w którym:

• następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z jego wartością początkową (suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodu) lub
   
• postawiono go w stan likwidacji,
   
• zbyto go bądź stwierdzono jego niedobór.

Odpisów amortyzacyjnych metodą liniową dokonuje się:

• w równych ratach co miesiąc lub
   
• równych ratach co kwartał, albo
   
• jednorazowo na koniec roku podatkowego.

Suma odpisów amortyzacyjnych od środka trwałego dokonanych w pierwszym roku podatkowym, w którym środek ten został wprowadzony do ewidencji, nie może przekroczyć wartości tych odpisów przypadających za okres od wprowadzenia go do ewidencji (wykazu) do końca tego roku podatkowego.

W metodzie degresywnej podstawa dokonywania odpisów amortyzacyjnych jest zmniejszana w każdym roku podatkowym o sumę odpisów amortyzacyjnych dokonanych w roku poprzednim. Tak ustaloną podstawę mnoży się przez stawkę amortyzacyjną określoną w Wykazie stawek amortyzacyjnych podwyższoną o współczynnik nie wyższy niż 2,0. Począwszy od roku podatkowego, w którym tak określona roczna kwota amortyzacji miałaby być niższa od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu metody liniowej, należy dalszych odpisów amortyzacyjnych dokonywać przy zastosowaniu metody liniowej.

Warto zauważyć, że przy metodzie degresywnej można zastosować współczynnik mniejszy niż 2,0, np. 1,5.

Metoda degresywna może być stosowana wyłącznie do amortyzacji maszyn i urządzeń zakwalifikowanych do grupy:

• 3 KŚT - kotły i maszyny energetyczne,
   
• 4 KŚT - maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania,
   
• 5 KŚT - maszyny, urządzenia i aparaty specjalistyczne,
   
• 6 KŚT - urządzenia techniczne,
   
• 8 KŚT - narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie, gdzie indziej niesklasyfikowane.

Ponadto tą metodą mogą być amortyzowane środki transportu z grupy 7 KŚT, z wyłączeniem samochodów osobowych.

Metoda degresywna nie może być stosowana do amortyzacji wartości niematerialnych i prawnych, budynków, lokali, obiektów inżynierii lądowej i wodnej oraz samochodów osobowych.

Odpisów amortyzacyjnych metodą degresywną, podobnie jak metodą liniową, zgodnie z art. 22h ust. 4 updof i art. 16h ust. 4 updop, dokonuje się:

• w równych ratach co miesiąc albo
   
• w równych ratach co kwartał, albo
   
• jednorazowo na koniec roku podatkowego.

Degresywna metoda amortyzacji charakteryzuje się wysokimi kwotami rocznej amortyzacji w pierwszych latach użytkowania środka trwałego oraz krótszym niż w przypadku metody liniowej okresem dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Dla porównania przedstawiamy zestawienie wartości rocznych odpisów amortyzacyjnych ustalonych w przykładzie 1 i 2 przy zastosowaniu metody liniowej i metody degresywnej.