Ulepszenie środka trwałego amortyzowanego metodą degresywną

W ubiegłym roku rozpoczęliśmy amortyzację środka trwałego metodą degresywną - dla celów bilansowych i podatkowych. Obecnie ponieśliśmy nakłady na jego ulepszenie. Jak dokonywać dalszych odpisów amortyzacyjnych?

Przepisy o podatku dochodowym przewidują możliwość amortyzowania środka trwałego metodą degresywną dla maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 3-6 i 8 KŚT oraz środków transportu, z wyłączeniem samochodów osobowych. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się:

w pierwszym roku ich używania przy zastosowaniu stawek podanych w Wykazie stawek amortyzacyjnych podwyższonych o współczynnik nie wyższy niż 2,0,
w następnych latach podatkowych od ich wartości początkowej pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne, ustalonej na początek kolejnych lat ich używania. Począwszy od roku podatkowego, w którym tak określona roczna kwota amortyzacji miałaby być niższa od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu metody liniowej, podatnicy dokonują dalszych odpisów amortyzacyjnych zgodnie z tą metodą.

Jednostki prowadzące księgi rachunkowe mogą przyjąć dla określonych środków trwałych amortyzację metodą degresywną zgodnie z przepisami o podatku dochodowym. Z pytania wynika, że tak właśnie jest w omawianym przypadku.

Zasadniczo nakłady na ulepszenie środka trwałego zwiększają jego wartość początkową w miesiącu jego dokonania i od tej powiększonej wartości, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek trwały został ulepszony, dokonywane są odpisy amortyzacyjne. W przypadku środka trwałego amortyzowanego metodą degresywną, ta zasada będzie miała zastosowanie tylko wtedy, gdy ulepszenie nastąpi w pierwszym podatkowym roku używania środka trwałego. Jeżeli natomiast środek trwały zostanie ulepszony w którymś z następnych lat podatkowych (dopóki nie dojdzie do przejścia na metodę liniową), to w trakcie tych poszczególnych lat nie będzie można zmienić jego wartości początkowej. Wartość ta jest bowiem ustalana na początku każdego kolejnego roku podatkowego i jej zmiana może być dokonana dopiero od następnego roku podatkowego. W latach po przejściu z metody degresywnej na liniową, nakłady ulepszeniowe będą powodowały zwiększenie wartości początkowej środka trwałego w miesiącu przyjęcia ich do używania i od następnego miesiąca od tej zwiększonej wartości będą dokonywane odpisy amortyzacyjne.

Sposób rozliczenia ulepszenia środka trwałego amortyzowanego metodą degresywną zależy więc od tego, w którym roku amortyzacji ulepszenie to miało miejsce. Prezentowane podejście nie wynika wprost z przepisów, ale jest respektowane przez organy podatkowe. Z kolei ujęcie w księgach rachunkowych przyjęcia ulepszenia do używania przebiega zapisem:

- Wn konto 01 "Środki trwałe",
- Ma konto 08 "Środki trwałe w budowie" lub konto 30 "Rozliczenie zakupu".

Przykład

W marcu 2012 r. jednostka przyjęła do używania środek trwały o wartości początkowej 12.000 zł. Do jego amortyzacji przyjęto metodę degresywną. Podstawowa stawka amortyzacyjna wynosi 20%, a po zastosowaniu współczynnika podwyższającego 2,0 - 40%. W marcu 2013 r. środek trwały został ulepszony na kwotę 5.000 zł netto. Amortyzacja w poszczególnych latach kształtowała się następująco:

Lata podatkowe	Obliczenie wysokości odpisu amortyzacyjnego	Odpis amortyzacyjny	Łączny odpis amortyzacyjny
2012 (IV-XII)	(12.000 zł × 40%) : 12 m-cy × 9 m-cy	3.600 zł	3.600 zł
2013	(12.000 zł - 3.600 zł) × 40%	3.360 zł	6.960 zł
2014	(12.000 zł + 5.000 zł - 3.600 zł - 3.360 zł) × 40%	4.016 zł	10.976 zł
2015	17.000 zł × 20%	3.400 zł	14.376 zł
2016 (I-X)	17.000 zł × 20%	2.624 zł	17.000 zł