Przegląd Podatku Dochodowego nr 6 (630) z dnia 20.03.2025

Licencja jako wartość niematerialna i prawna

Spółka z o.o. nabyła licencję niewyłączną na użytkowanie oprogramowania. Jednak po pięciu miesiącach jego wdrażania zrezygnowała z niego. W związku z tym zawarła umowę ze sprzedawcą oprogramowania, która daje jej prawo do użytkowania tego oprogramowania, ale w okrojonym zakresie (wyłącznie do odczytu dokumentów archiwalnych powstałych w okresie wdrażania oprogramowania). Wartość nabytej licencji wynosi 80.000 zł i obejmuje koszty prac poniesionych na wdrożenie licencji i wartość licencji tylko do odczytu, udzielonej spółce na pięć lat. Czy licencję należy uznać za wartość niematerialną i prawną, która podlega amortyzacji?

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że spółka nabyła licencję na użytkowanie oprogramowania, która spełnia warunki uznania jej za wartość niematerialną i prawną podlegającą amortyzacji.

Art. 15 ust. 6 updop stanowi, że kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia m.in. wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane zgodnie z przepisami art. 16a-16m updop.

Na mocy art. 16b ust. 1 pkt 5 updop, amortyzacji podlegają (z zastrzeżeniem niemającym znaczenia w omawianym stanie faktycznym), nabyte od innego podmiotu, nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania licencje o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane przez niego do używania na podstawie umowy licencyjnej (sublicencji), umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1 updop, zwane wartościami niematerialnymi i prawnymi.

Zatem licencje podlegają amortyzacji, jako wartości niematerialne i prawne, jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:

• zostały nabyte przez podatnika od innego podmiotu,
• nadają się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania,
• przewidywany okres ich używania jest dłuższy niż rok,
• są wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane przez niego do używania na podstawie urnowy licencyjnej (sublicencyjnej), umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1 updop.

Stosownie do art. 16g ust. 14 updop, wartość początkową praw majątkowych, w tym licencji i autorskich praw majątkowych, stanowi cena ich nabycia. Jest nią kwota należna zbywcy, którą:

• powiększa się o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania wartości niematerialnej i prawnej do używania (np. koszty instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych),
• pomniejsza się o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług,
• koryguje się o różnice kursowe, naliczone do dnia przekazania wartości niematerialnej i prawnej do używania.

Jeżeli wynagrodzenie (opłaty) wynikające z umowy licencyjnej albo z umowy o przeniesienie innych praw majątkowych jest uzależnione od wysokości przychodów z licencji lub praw uzyskanych przez licencjobiorcę albo nabywcę - przy ustalaniu wartości początkowej praw majątkowych, w tym licencji, nie uwzględnia się tej części wynagrodzenia.

W przypadku wartości niematerialnych i prawnych jedyną dopuszczalną metodą amortyzacji jest metoda liniowa. Okres amortyzacji licencji na programy komputerowe oraz praw autorskich, zgodnie z art. 16m ust. 1 pkt 1 updop, nie może być krótszy niż 24 miesiące. Oznacza to, że maksymalna stawka amortyzacyjna wynosi 50% rocznie.

Należy pamiętać, że w trakcie trwania amortyzacji nie ma możliwości zmiany stawki amortyzacyjnej. Tak wynika z art. 16m ust. 3 updop, który stanowi, że podatnicy ustalają stawki amortyzacyjne dla poszczególnych wartości niematerialnych i prawnych na cały okres amortyzacji przed rozpoczęciem dokonywania odpisów amortyzacyjnych.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że spółka nabyła licencję o charakterze niewyłącznym na użytkowanie oprogramowania. Tego rodzaju licencja daje licencjobiorcy określone prawa do korzystania z utworu w wymienionych w umowie polach eksploatacji, ale nie on jest jedynym podmiotem uprawnionym do korzystania z tego utworu. Przedmiotowa licencja nadaje się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania, a przewidywany okres jej używania jest dłuższy niż rok. Licencja będzie wykorzystywana przez spółkę na potrzeby związane z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą. Wobec tego trzeba uznać, że licencja ta powinna stanowić wartość niematerialną i prawną, którą należy amortyzować według wcześniej wskazanych zasad.