Gazeta Podatkowa nr 80 (2059) z dnia 5.10.2023

Ubezpieczenie samochodu osobowego w leasingu operacyjnym

Przedsiębiorca będący osobą fizyczną w prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej użytkuje nieelektryczny samochód osobowy o wartości powyżej 150.000 zł w oparciu o umowę leasingu operacyjnego. Do kosztów uzyskania przychodów zalicza 97% wartości opłacanych rat leasingowych oraz 75% wydatków związanych z jego eksploatacją. Przedsiębiorca wykupił dla tego samochodu polisę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej oraz autocasco. Wartość ubezpieczenia OC może rozliczyć w kosztach firmowych w całości. Jak z kolei rozliczać AC - czy w ramach limitu 97% czy 75%? (pytanie z dyskusji na www.forum.gofin.pl nr 1456801)

Wydatki związane z ubezpieczeniem samochodu osobowego leasingu operacyjnego są rozliczane w firmowych kosztach podatkowych w ramach oddzielnego od wskazanych w pytaniu limitów dotyczących czynszów leasingowych oraz tzw. kosztów eksploatacyjnych związanych z takim samochodem.

Zaliczając do firmowych kosztów uzyskania przychodów opłaty wynikające z umowy leasingu, w tym wstępną oraz standardowe wynikające z harmonogramu spłat raty leasingowe za samochód osobowy, przedsiębiorca powinien każdorazowo brać pod uwagę ograniczenia określone w art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy o pdof (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.). W oparciu o te uregulowania kosztami podatkowymi nie są opłaty dotyczące nieelektrycznego samochodu osobowego wynikające m.in. z umowy leasingu, z wyjątkiem opłat z tytułu składek na ubezpieczenie samochodu osobowego niebędącego elektrycznym, w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150.000 zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy.

Z pytania uczestnika forum należy wnioskować, że opisany w nim samochód osobowy jest użytkowany do tzw. celów mieszanych, czyli zarówno firmowych, jak i pozostałych. Gdy mamy do czynienia z takim sposobem używania samochodu osobowego, wówczas każdy z wydatków związanych z korzystaniem z takiego samochodu obciąża firmowe koszty uzyskania przychodów tylko w wysokości 75% jego wartości, co wynika z art. 23 ust. 1 pkt 46a ustawy o pdof.

Natomiast opłaty wynikające z polis ubezpieczeń komunikacyjnych dotyczących samochodów osobowych będących przedmiotem umowy leasingu operacyjnego są rozliczane w kosztach z uwzględnieniem jeszcze innych ograniczeń. Zasadniczo obejmują one dwa rodzaje ochrony: obowiązkową i dobrowolną. Właściciele samochodów mają jedynie obowiązek posiadania polisy odpowiedzialności cywilnej (OC). Nabywanie innych rodzajów ubezpieczeń jest całkowicie dobrowolne, a nabywca polisy kalkuluje je według indywidualnego zapotrzebowania.

Innym kryterium podziału ochrony ubezpieczeniowej samochodu osobowego jest kalkulacja wysokości składki ubezpieczeniowej w oparciu o wartość samochodu przyjętą dla celów ubezpieczenia (w tym autocasco - AC i Guaranteed Asset Protection - GAP) oraz kalkulacja składki bez uwzględnienia tej wartości (czyli od odpowiedzialności cywilnej - OC i od następstw nieszczęśliwych wypadków - NNW).

Ujmowanie w rachunku kosztowym na gruncie podatku dochodowego niektórych składek dotyczących ubezpieczeń samochodów osobowych będących przedmiotem leasingu operacyjnego podlega limitowaniu. Jest to limit odrębny od pozostałych, omówionych powyżej limitów kosztowych związanych z autami osobowymi. Limit kwotowy odnoszący się do wartości samochodu osobowego przyjętej dla celów obliczenia składki z tytułu ubezpieczenia auta nieelektrycznego, jaką podatnik może zaliczyć do firmowych kosztów podatkowych, wyznacza kwota 150.000 zł wynikająca z art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o pdof. Dotyczy on jednak wyłącznie tych składek ubezpieczeniowych, które są kalkulowane w oparciu o wartość samochodu. Tym samym nie ma zastosowania do składek opłacanych na obowiązkowe ubezpieczenie OC oraz składek na ubezpieczenie NNW.