Zaliczka na środek trwały a koszty podatkowe

W działalności gospodarczej opłacam podatek na zasadach ogólnych. W marcu br. wpłaciłem zaliczkę na zakup środka trwałego, za który całość należności ureguluję w kwietniu. Czy zapłaconą zaliczkę mogę rozliczyć bezpośrednio w kosztach podatkowych? (pytanie z dyskusji na www.forum.gofin.pl nr 1157172)

Odpowiedź na pytanie uczestnika forum uzależniona jest od rodzaju środka trwałego, jaki zostanie przez niego nabyty oraz metody, jaką zamierza go amortyzować.

Możliwość obciążenia firmowych kosztów podatkowych zaliczką wpłaconą na poczet zakupu środka trwałego mają podatnicy nabywający ściśle określone środki trwałe i o odpowiedniej wartości w przypadku, gdy środki te będą amortyzowane jednorazowo na zasadach wynikających z art. 22k ust. 14-21 ustawy o pdof (Dz. U. z 2018 r. poz. 200 ze zm.). Przepisy te dają prawo do dokonania jednorazowej amortyzacji m.in. podatnikowi pdof prowadzącemu indywidualną działalność gospodarczą, u którego nakłady na środki trwałe w danym roku podatkowym wyniosły co najmniej 10.000 zł i nie przekroczyły 100.000 zł. W limicie 10.000 zł podatnik może uwzględnić wartość kilku środków trwałych, pod warunkiem że wartość każdego z nich jest wyższa niż 3.500 zł. Natomiast gdy wydatki podatnika na fabrycznie nowe środki trwałe przekroczą 100.000 zł w skali roku, wówczas nadwyżkę ponad tę kwotę przedsiębiorca będzie amortyzował w następnych latach podatkowych według metody liniowej lub degresywnej.

Jednak amortyzacji na wskazanych zasadach podlegają tylko fabrycznie nowe środki trwałe sklasyfikowane w KŚT wyłącznie w grupach 3-6 i 8 KŚT. Tym samym omawiana preferencja w ogóle nie dotyczy wartości niematerialnych i prawnych oraz środków trwałych z grupowania 1-2 KŚT, czyli m.in. budynków i lokali oraz obiektów inżynierii lądowej i wodnej oraz całej grupy 7 KŚT, czyli wszelkich środków transportu.

Kalkulatory amortyzacyjne dostępne są w serwisie kalkulatory.gofin.pl.

Ustawodawca zezwolił także przedsiębiorcom na rozliczanie w ramach limitu 100.000 zł amortyzacji bezpośrednio w firmowych kosztach podatkowych dokonanych wpłat (np. zaliczek) na poczet nabycia środków trwałych, które zostaną dostarczone w kolejnych okresach sprawozdawczych (tj. miesiącu, kwartale lub roku). W konsekwencji ustawowy amortyzacyjny limit 100.000 zł w skali roku podatkowego obejmuje łącznie kwotę odpisu amortyzacyjnego oraz kwotę dokonanej wpłaty na poczet dostawy środka trwałego.

Przykład

Przedsiębiorca w ramach jednoosobowej działalności w marcu 2018 r. wpłacił zaliczkę na poczet nabycia maszyny do robót budowlanych (KŚT 581) w wysokości 14.760 zł (tj. 12.000 zł + VAT 2.760 zł).

Wariant I - sprzedawca maszyny wykorzystywał ją w prowadzeniu własnej działalności gospodarczej

W tej sytuacji zaliczka wpłacona na jej zakup nie stanowi kosztu podatkowego, gdyż maszyna nie jest fabrycznie nowa, tym samym nie może podlegać jednorazowej amortyzacji, o której mowa w art. 22k ust. 14 ustawy o pdof.

Wariant II - maszyna została zamówiona u producenta i spełnia warunki do uznania jej za fabrycznie nową

Przedsiębiorca ma prawo koszty marca obciążyć kwotą 12.000 zł. Załóżmy, że w kwietniu maszyna, której ostateczna cena wynosi 34.440 zł (tj. 28.000 zł + VAT 6.440 zł), zostanie mu dostarczona. W tej sytuacji w kwietniu 2018 r. obciąży koszty jednorazowym odpisem amortyzacyjnym dokonanym na nowych zasadach w wysokości 16.000 zł (tj. 28.000 zł - 12.000 zł).